Gwiazdą wtorkowego wieczoru była bez wątpienia Meryl Streep. Nominowana do większej liczby Oscarów niż jakakolwiek inna aktorka (21 nominacji, 3 wygrane) oraz Złotych Globów (33 nominacji, 9 wygranych), co jest rekordem w historii obydwu imprez, Złotej Palmy w Cannes nigdy nie otrzymała. Wczoraj to nadrobiono – 75-latka odebrała trofeum za całokształt dokonań.

Ubrana w suknię Diora w kolorze kości słoniowej, wchodziła po schodach canneńskiego teatru w rytm pulsującego rytmu „Mamma Mia!”, będącego ukłonem dla jednego z jej najpopularniejszych filmów. Tytułowy utwór Abby był odtwarzany na zewnątrz na czerwonym dywanie, a „Dancing Queen” podczas odbierania honorowej nagrody. Gdy wchodziła na scenę, dźwięki utworu zagłuszało entuzjastyczne powitanie – dwuipółminutowa owacja na stojąco od ponad 2 tysięcy gości zgromadzonych w Grand Théâtre Lumière. Wśród nich była Greta Gerwig, reżyserka „Barbie” i „Małych kobietek” oraz tegoroczna przewodnicząca jury w Cannes (pierwsza amerykańska reżyserka, która pełni funkcję przewodniczącej jury w 77-letniej historii festiwalu), która ocierała łzy, gdy Streep rozkoszowała się oklaskami.

Statuetkę wręczyła wzruszona francuska aktorka, Juliette Binoche, która podkreśliła, że jej sławna koleżanka „emanuje inteligencją i empatią dla każdej postaci, którą gra”. – Pomagasz nam kochać, płakać, marzyć, inspirować się. Zapisałaś się trwale w historii kina. Jesteś międzynarodowym skarbem – stwierdziła, wymieniając wiele z jej najbardziej ukochanych ról, od „Wyboru Zofii” po „Julie i Julię”.

Jak relacjonowała stacja France Info, nie kryła łez i próbując kontrolować oddech, kontynuowała: – Zmieniłaś sposób, w jaki środowisko filmowe postrzega kobiety. Nam też pomogłaś spojrzeć inaczej na kino. Zawsze jesteś gotowa do zabawy, tańca, fantastycznych przemian. Grałaś w musicalach, komediach, dramatach, a nie wspomnieliśmy jeszcze o twojej karierze teatralnej. Jak to zrobiłaś, że w międzyczasie wychowałaś czwórkę dzieci? Nie potrzebujemy odpowiedzi, potrzebujemy wyłącznie twojej magii.

Streep, również ocierając łzy, pocieszała Binoche. A w tle pokazywano zmontowane fragmenty wszystkich filmów, w których zagrała. – Oglądanie mojej młodości, wieku średniego i punktu, w którym jestem teraz, to jak patrzenie przez okno superszybkiego pociągu. Pamiętam tak wiele miejsc i twarzy – oceniła. – Moja mama, która zwykle we wszystkim miała rację, powiedziała mi kiedyś: „Meryl, kochanie, zobaczysz. Wszystko dzieje się tak szybko. Tak szybko”. I tak się stało, z wyjątkiem mojego przemówienia, które się ciągnie, bo jest za długie.

W swojej przemowie Meryl Streep podziękowała za powitanie jej ponownie w Cannes po 35 latach. Wtedy była tu po raz pierwszy wraz z filmem „Krzyk w ciemności”, a jej kreacja została doceniona przez jury nagrodą dla najlepszej aktorki. – Miałam już troje dzieci. Zbliżałam się do czterdziestki i sądziłam, że moja kariera dobiega końca. Dla aktorek w tamtym czasie nie była to nierealistyczna wizja – wyznała ze sceny. I dodała: – Jedynym powodem, dla którego jestem tu dziś wieczorem i że moja kariera wciąż trwa, są bardzo utalentowani artyści, z którymi pracowałam.

Zwracając się do kinomanów, powiedziała: – Wam wszystkim zawdzięczam tak wiele. Jestem wdzięczna, że nie macie dość mojej twarzy i nie wysiedliście z tego pociągu.

Od 1989 roku Streep zagrała jeszcze wiele pamiętnych ról, m.in. w „Pocztówkach znad krawędzi”, „Ze śmiercią jej do twarzy”, „Domu dusz”, „Dzikiej rzece”, „Co się wydarzyło w Madison County”, „Godzinach”, „Adaptacji”, „Diable ubierającym się u Prady”, „Wątpliwości”, „Żelaznej Damie”, „Czwartej władzy” czy „Nie patrz w górę”. – Ta nagroda jest wyjątkowa w świecie kina i czuję się bardzo, bardzo zaszczycona, że ją otrzymałam – powiedziała. Po chwili wymieniła osoby, którym chciała szczególnie podziękować. Swojemu agentowi, Kevinowi Huvane’owi z CAA, z którym zawodowo współpracuje od 33 lat. Podziękowała także J. Royowi Hellandowi, swojemu fryzjerowi i makijażyście, mówiąc, że „jest odpowiedzialny za prawie każdą postać, jaką grała w ciągu ostatniego półwiecza”.

Helland jest też bohaterem anegdoty o jednym z najbardziej kultowych momentów Streep na ekranie – scenie mycia włosów w „Pożegnaniu z Afryką” Sydneya Pollacka z 1986 roku. Nad rzeką w Republice Południowej Afryki Robert Redford, który grał jej ukochanego, w pewnym momencie potrzebował wskazówek, jak dokładnie nakładać na głowę Streep szampon. – Zwierzęciem, które zabija najwięcej ludzi w Afryce, jest hipopotam, zwłaszcza gdy znajduje się między nimi a rzeką. Gdy producent nas ostrzegł, Robert bojąc się o swoje bezpieczeństwo, ze zdenerwowania mył włosy, jakby ugniatał chleb na moich skroniach. To nie było dobre. Roy wziął go na stronę i udzielił mu kilku wskazówek. Jego gra znacznie się poprawiła. A ja zakochałam się w nim od piątego ujęcia – wspominała na dzisiejszym spotkaniu z fanami w wypełnionym po brzegi Théâtre Debussy w Cannes, zdradzając, że po gali nie poszła spać aż do 3 w nocy.

Jak relacjonują branżowe „The Hollywood Reporter” i „Deadline”, w środowe popołudnie legenda kina odpowiadała na pytania fanów i francuskiego dziennikarza Didiera Allouche’a. Zastanawiała się m.in. nad tym, jak zmieniły się możliwości kobiet w ciągu jej prawie półwiecznej kariery filmowej. – Uważam, że kobiece role są teraz wspaniałe, a wiele kobiet produkuje swoje filmy – zachwycała się. – Jestem pod wielkim wrażeniem tych, którym się to udało: Reese Witherspoon, Nicole Kidman i Natalie Portman. Każda ma firmę produkcyjną! Ja miałam swoją własną produkcję: robiłam dzieci! Nie chciałam otrzymywać telefonów po siódmej wieczorem, więc nie zrobiłam tego, co moje młodsze koleżanki. Doba ma tylko określoną liczbę godzin – dodała matka czwórki dzieci i babcia pięciorga wnucząt.

Opowiadała też o swoich współpracownikach: „Steven Spielberg jest geniuszem i doskonale rozumie wszystkie aspekty wizualne filmu, od razu ma w głowie każdy element obrazu”; „Clint Eastwood nigdy nie podniósł głosu – no cóż, ani razu” oraz „był niezwykle skutecznym i ekspresowym reżyserem. Czasami wykorzystywał ujęcia z prób, jeśli się sprawdziły. Nakręcił »Co się wydarzyło w Madison County« w pięć tygodni. Wychodziliśmy z planu już o piątej, żeby mógł iść na pole golfowe. Był taki szybki…”. Wspominała też nieżyjącego Mike’a Nicholsa, który reżyserował z nią „Silkwood”, „Zgagę” i „Pocztówki znad krawędzi”: „Był wspaniałym reżyserem. Siedział przy kamerze i gdy się śmiał, po twarzy leciały mu łzy. To było tak rozbrajające i prawdopodobnie strategiczne, bo sprawiło, że poczuliśmy się wielcy i wspaniali, że wszystko, co zrobiliśmy, było tak dobre”.

Zapytana o to, co wyróżnia dobrego reżysera, odpowiedziała jednoznacznie: „Dobry reżyser to reżyser pewny siebie. To jest najważniejsze. Naprawdę chce tam być i wie, co chce powiedzieć… Wspaniali reżyserzy sprawiają, że plan zdjęciowy jest także radosny i zabawny”.

Mówiła również o rolach: „Często denerwowałam się przed pierwszym dniem pracy nad filmem. Dzień wcześniej zawsze biadoliłam mężowi: »Nie wiem, jak to zagrać«”; o swoich bohaterkach: „Interesują mnie ludzie, którzy nie są tacy jak ja”; o grach w hitach: „Nigdy nie marzyłam o przeboju kinowym. Te, które okazały się hitami – jak „Mamma Mia” i „Diabeł ubiera się u Prady” – wydarzyły się, gdy miałam 58 i 60 lat i nigdy nie przypuszczałam, że będą tak popularne”.

Wyznała, że jej poprzednia wizyta na Bulwarze Croisette bardzo różniła się od obecnej: – Kiedy po raz pierwszy przyjechałam do Cannes, powiedzieli mi: „Będziesz potrzebować dziewięciu ochroniarzy”, w co wątpiłam, bo prawie nigdy wcześniej nie korzystałam z ochroniarzy. Do czasu przybycia do miasta… Okazało się, że potrzebowałam tuzina! Gdziekolwiek się pojawiłam, paparazzi pchali mi aparaty prosto w twarz, w sposób, jakiego nigdy wcześniej nie doświadczyłam. Prawie już się po tym nie otrząsnęłam… Tak naprawdę to wciąż pamiętam jak bardzo się bałam.

Tym razem jednak było bezpieczniej. O Złotej Palmie powiedziała: – Poczułam falę uczuć płynącą od publiczności i była ona o wiele większa, niż się spodziewałam. Prowadzę bardzo spokojne życie i tak naprawdę nie spotykam się z żadnym uwielbieniem w domu, więc to niesamowite przyjechać tutaj i zobaczyć tę wielką falę uznania.

Aktorka dołączyła do 18. wcześniejszych laureatów honorowej Złotej Palmy w Cannes, która została po raz pierwszy wręczona w 2002 roku i stanowi wyraz uznania dla osiągnięć zawodowych. Dotychczas otrzymali ją m.in. Catherine Deneuve, Jane Fonda, Clint Eastwood, Agnès Varda, Jodie Foster, Tom Cruise, a w zeszłym roku Harrison Ford i Michael Douglas.

W tym roku zostaną wręczone jeszcze dwie inne honorowe Palmy – jedna dla Studio Ghibli Hayao Miyazakiego, 20 maja (jest to pierwsza nagroda nie dla osoby fizycznej), a druga dla reżysera  George’a Lucasa, podczas zamknięcia uroczystości 25 maja. Tego dnia dowiemy się także, czy wśród zwycięzców konkursu głównego znajdzie się jedyny film z Polski – „Dziewczyna z igłą” Magnusa von Horna z pięknymi zdjęciami Michała Dymka (zobaczcie wideo).﹡