S Y M B O L

Obraz ten wrył się w naszą podświadomość. 9-letnia Kim Phúc Phan Thi biegnąca z innymi dziećmi wiejską drogą w Trang Bàng w Wietnamie obok żołnierzy, krzycząca z bólu, płacząca i naga, bo zdjęła płonące ubranie. Jej ciało zostało spalone przez odłamki bomby. Chwilę wcześniej piloci omyłkowo zrzucili napalm na pozycje aliantów, poważnie raniąc cywilów. Zdjęcie natychmiast stało się symbolem okrucieństw wojny wietnamskiej i od dziesięcioleci pozostaje symbolem sprzeciwu wobec wojen.

Ut otrzymał za nie nagrody Pulitzera i World Press Photo oraz wiele innych wyróżnień, budując na nim całą swoją karierę. Nie zgodził się na udział w filmie, choć zdaniem autorów „The Stringer”, ​​nie szukał niezasłużonej chwały, ale ją przyjął. Wywiady z 55 osobami, które zrobili, badania kryminalistyczne i wizualna oś czasu stworzona przy użyciu dowodów fotograficznych i filmowych, która umieszcza Uta w innym miejscu niż to, w którym rzekomo zrobił zdjęcie, a Nghe w odpowiedniej pozycji – to dowody, które film przedstawił przeciwko fotoreporterowi AP.

A co z Kim Phúc, która biegła wtedy po drodze w Trang Bàng? 62-latka twierdzi, że nie pamięta wydarzeń z tamtego dnia. „Nick nie był tylko fotografem. Jest moim bohaterem, bo odłożył aparat, zabrał mnie do szpitala i uratował mi życie” – napisała w oświadczeniu, odmawiając udziału w dokumencie. Wiadomo, że nie tylko do dziś się przyjaźnią, ale też razem podróżowali po całym świecie, promując zdjęcie. Ona jako Ambasadorka Dobrej Woli UNESCO, a on jako autor „Napalm Girl”, który podarował odbitki różnym osobistościom, tj. papież Franciszek i prezydent Donald Trump.

Ś L E D Z T W O

Film wywołał „głęboką refleksję” w World Press Photo, które zrobiło własne dochodzenie. Wewnętrzna analiza przeprowadzona między styczniem a majem 2025 roku wykazała, że ​​„na podstawie analizy lokalizacji, odległości i aparatu używanego w tym dniu fotografowie Nguyen Thành Nghe lub Huynh Cong Phúc mogli być w lepszej sytuacji, aby wykonać zdjęcie niż Nick Ut”.

– Zgodnie z tymi ustaleniami i naszymi wartościami dokładności, wiarygodności i różnorodności wyciągamy wnioski dotyczące przypisywania autorstwa i zawieszamy nazwisko dotychczasowego autora – powiedziała dzisiaj w komunikacie prasowym Joumana El Zein Khoury, dyrektor wykonawcza World Press Photo Foundation, która organizuje najbardziej prestiżowy konkurs fotografii reporterskiej na świecie. – Samo zdjęcie pozostaje bezsporne i bez wątpienia przedstawia ono prawdziwy moment w historii, który nadal odbija się echem w Wietnamie, Stanach Zjednoczonych i na całym świecie – dodała.

A U T O R :  N I E Z N A N Y

Zawieszenie dotyczy wyłącznie autorstwa zdjęcia i nie unieważnia nagrody Photo of the Year z 1973 roku.

Jeszcze nie wiadomo, jak na tę wiadomość zareagowali Nghe i Ut, ale do tej pory obydwaj podtrzymywali swoją wersję wydarzeń. Ten pierwszy na pytanie, dlaczego przez całe życie milczał i nie zakwestionował autorstwa, odparł: „Myślałem, że nikt mi nie uwierzy”. Obawy uzasadnione, bo nie ma przy sobie odbitki dawnego zdjęcia (podobno jego żona podarła fotografię na strzępy). Ten drugi (obecnie 74-latek) nadal utrzymuje, że jest autorem i powiedział AP, iż spór „był dla niego bardzo trudny i spowodował wielki ból”.

Na początku maja Associated Press ogłosiła, że nie znalazła „żadnych ostatecznych dowodów” uzasadniających zmianę autorstwa zdjęcia i opublikowała 96-stronicowy raport w tej sprawie – drugi w ciągu czterech miesięcy – oparty na wewnętrznym dochodzeniu. „Możliwe jest, że zdjęcie wykonał Ut, i nie znaleźliśmy żadnych dowodów na to, że zrobił je Nguyen. Nie udało się jednoznacznie udowodnić tej sprawy ze względu na upływ czasu, brak dowodów, ograniczenia technologiczne i śmierć kilku kluczowych osób zaangażowanych w historię zdjęcia” – czytamy w raporcie, który podsumował dochodzenie kryminalistyczne obejmujące dalsze wywiady, badanie aparatów i zachowanych negatywów z tego dnia oraz trójwymiarowy model sceny.

Raport ujawnił „nieścisłości po obu stronach”, twierdząc, że uwierzenie w historię Nghe „wymagałoby kilku aktów wiary”, takich jak ten, że ten jedyny raz, kiedy sprzedał zdjęcia zachodniej agencji informacyjnej, okazał się jednym z najsłynniejszych zdjęć XX wieku.

Tymczasem dla World Press Photo oficjalny autor „Napalm Girl” jest teraz: nieznany. – To pozostaje kwestią sporną i możliwe, że autor zdjęcia nigdy nie zostanie w pełni potwierdzony. Zawieszenie przypisywania autorstwa obowiązuje, chyba że zostanie udowodnione inaczej – ogłosił World Press Photo. ﹡